De namen van de maanden.

Op deze pagina staan de verschillende namen en afkortingen van de maanden. De in de derde kolom voorkomende benamingen komen we in de huidige tijd nauwelijks nog tegen, terwijl de namen in vorige eeuwen toch gemeengoed geweest zijn.

januari		louwmaand	Afb. boven: Novembermaand, slachtmaand. Carl Bloch - Der slagtes i garden (1887) detail v.h. schilderij.
februari		sprokkelmaand
maart		lentemaand
april		grasmaand
mei		bloeimaand
juni		zomermaand
juli		hooimaand
augustus		oogstmaand
september	7ber / VIIber *	herfstmaand
oktober	8ber / VIIIber *	wijnmaand
november	9ber / IXber *	slachtmaand
december	10ber / Xber *	wintermaand

* Latijnse rangtelwoorden: september = zevende; october = achtste; november = negende; december = tiende. Meer over Latijnse rangtelwoorden vind je hier.

Heel vroeger bestaat een jaar nog uit 10 maanden en wordt er op 1 maart nieuwjaar gevierd. In 712 vóór Chr. voert Numa Pompilius een kalenderhervorming in en worden januari en februari als 11e en 12e maand toegevoegd. In 153 vóór Chr. wordt voor het eerst nieuwjaar op 1 januari gevierd en wordt januari de eerste maand van het jaar.

Pre-klassiek Latijn

Het oudste latijnse schrift komt misschien uit de 7e eeuw voor Christus. Deze oude tekst vinden we op de Lapis Niger (zwarte steen, zie afb. boven). In deze vroegste periode wordt Rome sterk beïnvloed door de Etrusken. Zij bewonen een tijdje het Noordelijk deel van een groot gebied dat heet Latium. De Romeinen nemen de godstienst en de architectuur van de Etrusken als voorbeeld. Ook het Romeinse alfabet wordt overgenomen van de Etruskische alfabet Maar de Etruskische taal heeft heel weinig invloed op het Latijn, op een paar leenwoorden na. En de Etrusken nemen weer van de Grieken hun alfabet over. De Etrusken schrijven in die tijd van rechts naar links.

Klassiek Latijn

Tijdens de tweede eeuw voor Christus wordt het Latijn veranderd; de taal wordt simpeler, dus het kan makkelijker gebruikt worden en het krijgt een aantal regels in de zinsopbouw. Steeds meer mensen gaan het Latijn gebruiken en spreken. Deze taal wordt dan het volkslatijn genoemd. In de tijd van de Klassiek Latijn hebben vooral Cicero en Caesar extra nadruk erop gezet in de eerste eeuw voor Christus. Het Latijn van de eerste eeuw na Christus wordt ook wel het Gouden Latijn genoemd.

1. januari (oud-Nederlands: Louwmaand): vernoemd naar de Romeinse god Janus, de god voor alles wat met een nieuw begin te maken heeft.

2. februari (oud-Nederlands: Sprokkelmaand): vernoemd naar de Romeins/Etruskische god van de zuivering Februus. 3. maart (oud-Nederlands: Lentemaand): vernoemd naar de Romeinse oorlogs- en beschermgod Mars.

4. april (oud-Nederlands: Grasmaand): afgeleid van het Latijnse woord aperire = openen. Slaat op het ontluiken van bloemen (en de natuur in het algemeen) in het voorjaar.

5. mei (oud-Nederlands: Bloeimaand): vernoemd naar de Romeinse godin Maia, godin van de vruchtbaarheid en beschermster van alles wat groeit en bloeit.

6. juni (oud-Nederlands: Zomermaand): vernoemd naar de Romeinse godin Juno, godin van het huwelijk.

7. juli (oud-Nederlands: Hooimaand): vernoemd naar de Romeinse veldheer en staatsman Julius Caesar, net voordat hij werd vermoord. De maand werd naar hem vernoemd vanwege zijn werk aan de Juliaanse kalender. Voorheen heette deze maand Quintilis, wat Latijn is voor vijfde maand.

8. augustus (oud-Nederlands: Oogstmaand): vernoemd naar keizer Augustus van Rome. Voorheen heette deze maand sextilis, wat Latijn is voor zesde maand.

9. september (oud-Nederlands: Herfstmaand): septembris is Latijn voor zevende maand.

10. oktober (oud-Nederlands: Wijnmaand): octobris is Latijn voor achtste maand.

11. november (oud-Nederlands: Slachtmaand): novembris is Latijn voor negende maand.

12. december (oud-Nederlands: Wintermaand): decembris is Latijn voor tiende maand.

Het zou hier te ver voeren om uitgebreid te verhandelen over de Gregoriaanse Kalender. Voor degenie die toch meer wil weten kan simpel de link volgen.

Bronnen:
- Voorouders.Net (Gerret Veldman), 28 febr. 2010.

- NGV, Nederlandse Genealogische Vereniging.

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.
Hoogeveen, 17 maart 2010. Revisie: 9 juni 2024. Samenstelling: © Harm Hillinga.			↑ Top